Nợ xấu là gì? Có cách nào xóa nợ xấu được không?

Chắc hẳn bạn đã nghe qua nợ xấu khi tìm hiểu về thị trường tài chính. Tuy nhiên, lại không biết chính xác được định nghĩa như thế nào? Cách để phòng tránh không rơi vào nợ xấu? Có cách nào để xóa được nợ xấu hiện nay hay không? 

Để giải đáp các thắc mắc trên, thì bạn không bỏ qua bài viết này. Cùng mình tham khảo ngay nhé.

Nợ xấu là gì?

Nợ xấu là những khoản nợ sẽ khó đòi khi người vay tiền không thể trả nợ hoặc cố tình không trả nợ khi đến hạn phải thanh toán như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Thông thường, thời gian quá hạn thanh toán trên 90 ngày thì bị coi là nợ xấu.

Những cá nhân nào khi đã bị liệt vào danh sách khách hàng nợ xấu (theo phân loại trên hệ thống CIC) thì sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn khi muốn tiếp tục vay vốn của ngân hàng hay đơn vị tín dụng nào đó ở những lần sau.

Tìm hiểu đôi nét về CIC

CIC được viết tắt của từ Credit Information Center, còn gọi là Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam. Như vậy, CIC là tổ chức sự nghiệp Nhà nước thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quản lý. Hiện nay, CIC đang lưu giữ những thông tin của hơn 30 triệu khách hàng vay vốn tại Việt Nam.

Chức năng của CIC 

Hiện nay, cho thấy CIC đóng vai trò quan trọng để đảm bảo hạn chế rủi ro tài chính, tín dụng Quốc gia có vai trò đảm nhiệm những chức năng bên dưới đây:

• Đăng ký hồ sơ, thông tin tín dụng của một quốc gia;
• Lập ra các tiêu chí chấm điểm tín dụng, bảng xếp hạng tín dụng với cá nhân, tổ chức hoạt động trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam để cung cấp cho Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng, tổ chức tín dụng;
• Tiếp nhận, xử lý, lưu trữ hồ sơ và phân tích thông tin tín dụng quốc gia;
• Có quyền quyết định đưa ra cảnh báo, biện pháp để giúp phòng ngừa, hạn chế rủi ro tín dụng;
• Cung cấp sản phẩm về thông tin, xếp hạng tín dụng dựa trên quy định của pháp luật.

CIC lưu giữ thông tin gì của khách hàng tín dụng?

Để hệ thống CIC đưa ra được báo cáo xếp hạng tín dụng chính xác, một cách đầy đủ nhất thì CIC sẽ cần lưu lại những thông tin dưới đây của cá nhân, tổ chức:

• Số tiền mà khách hàng đang vay nợ tại các tổ chức tín dụng;
• Mục đích của các khoản vay;
• Ngân hàng, đơn vị cho vay tín dụng khách hàng đang vay vốn;
• Vay vốn có trong bao lâu;
• Quá trình hoàn thành thanh toán, trả nợ của khách hàng: Có chậm trả không, ghi lại thời gian trả chậm là bao nhiêu ngày;
• Cá nhân hay tổ chức muốn vay đang thuộc nợ nhóm nào;
• Người vay có thế chấp tài sản không, cụ thể tài sản là gì?

Việc kiểm tra thông tin trên hệ thống CIC có ý nghĩa gì?

Cho thấy việc kiểm tra thông tin trên hệ thống CIC có ý nghĩa đối với cả ngân hàng, doanh nghiệp và cá nhân vay vốn:

1. Đối với ngân hàng hay đơn vị cho vay tín dụng

• Dựa trên căn cứ để quyết định có xét duyệt khoản vay hay yêu cầu mở thẻ tín dụng của khách hàng.
• Quản lý thông tin khách hàng cho vay một cách thống nhất giữa các Ngân hàng thông qua hệ thống CIC.

2. Đối với khách hàng cá nhân

• Hỗ trợ khách hàng kiểm tra lịch sử tín dụng cá nhân, khoản vay, nợ xấu ra sao…
• Kiểm tra xem khách hàng có đủ điều kiện để vay hoặc làm thẻ tín dụng nữa hay không.

Phân loại các nhóm nợ xấu

Dựa theo quy định tại Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, những tổ chức tín dụng được thực hiện phân loại khoản nợ xấu theo 05 nhóm như sau:

Các tổ chức tín dụng, những chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện phân loại nợ xấu (trừ các khoản nợ trả thay theo cam kết ngoại bảng) theo 05 nhóm nợ như sau:

Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn

• Nợ quá hạn nào dưới thời gian 10 ngày (khách hàng quá hạn từ 1 đến 10 ngày sẽ phải trả thêm lãi phạt quá hạn 150%) và được đánh giá là khoản nợ có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi bị quá hạn hoặc thu hồi đầy đủ nợ gốc và tiền lãi còn lại đúng thời hạn;
• Khoản nợ được phân loại vào nhóm 1 theo quy định tại khoản 2 Điều này. Đối với nhóm này vẫn có thể tham gia các gói vay nếu như chứng minh được có đủ khả năng chi trả ở khoản vay thêm.

Nhóm 2: Nợ cần chú ý

• Là khoản nợ có số ngày bị quá hạn từ 10 ngày đến dưới 90 ngày.
• Nếu liên tục bị chậm chi trả trên 10 ngày hàng tháng thì khả năng cao là không được tham gia tiếp tục vay.
• Nhóm này cần phải đợi sau 12 tháng thì lịch sử tín dụng nợ xấu trên CIC mới được xóa hết.

Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn

• Khoản nợ bị quá hạn từ trên 90 ngày đến 180 ngày;
• Khoản nợ được sắp xếp cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả nợ đã được cơ cấu lại lần đầu;
• Khoản nợ được miễn phí hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng chi trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng.
• Khoản nợ nằm trong các trường hợp sau đây chưa thu hồi được trong thời gian dưới 30 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi nợ.
• Khoản nợ nằm trong thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra;
• Khoản nợ phải được thu hồi theo quyết định thu hồi nợ trước hạn của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng vi phạm thỏa thuận với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài chưa thu hồi được trong thời gian dưới 30 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi khoản nợ đó;

Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ mất vốn)

• Khoản nợ bị quá hạn từ trên 180 ngày đến 360 ngày;
• Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu bị quá hạn từ 30 ngày đến dưới 90 ngày theo thời hạn trả nợ đã được cơ cấu lại lần đầu;
• Khoản nợ bị cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai. 

Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn)

• Khoản nợ bị quá hạn từ 360 ngày trở lên;
• Khoản nợ bị cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu;
• Khoản nợ bị cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai;
• Khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên, kể cả chưa bị quá hạn hoặc đã quá hạn.

Như vậy, đối với các khách hàng được xếp hạng vào các nhóm nợ 3, 4, 5 sẽ rất khó để đi vay ngân hàng hoặc các tổ chức khác. Trên thực tế thì thông tin về lịch sử tín dụng của các khách hàng vay vốn trên hệ thống các ngân hàng và tổ chức tín dụng trên toàn quốc sẽ được hệ thống dữ liệu ghi nhớ trong vòng từ 3 – 5 năm kể từ thời điểm người đi vay trả đầy đủ gốc và lãi.

Cách kiểm tra nhanh nợ xấu trên hệ thống CIC

Bạn có thể dễ dàng kiểm tra nhanh nợ xấu trên hệ thống CIC thông qua các bước bên dưới đây:

Bước 1: Kiểm tra tình trạng nợ xấu

Hệ thống CIC được quản lý bởi Trung tâm Tín dụng được sự quản lý của Ngân hàng Nhà nước nên có tính bảo mật rất cao. Bất kỳ ai cũng không thể tra cứu thông tin CIC trực tuyến nếu không phải là nhân viên ngân hàng/ tổ chức tín dụng. Chính vì vậy, khách hàng chỉ có thể kiểm tra thông tin tín dụng của bản thân bằng cách mang CMND/ CCCD trực tiếp tại:

• Địa chỉ trung tâm thông tin tín dụng Quốc Gia
• Hội sở: 10 Quang Trung, Quận Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam.
• Chi nhánh tại TP.HCM: Tầng 1, số 68 Nguyễn Huệ, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam.

Bước 2: Thanh toán khoản nợ (nếu có)

Sau khi đã có thông tin trên hệ thống, bạn sẽ làm việc với các ngân hàng bạn đã vay để tổng hợp và thanh toán toàn bộ các khoản nợ (gốc + lãi). Khi hoàn tất, bạn nên lưu trữ lại chứng từ ghi rõ thời gian thanh toán để sau có thể đối chiếu.

Bước 3: Tra cứu lại thông tin vay

• Sau khi hoàn tất, bạn nên thực hiện kiểm tra thông tin tín dụng trên CIC một lần nữa sau 1 tháng kể từ ngày mà bạn thanh toán khoản nợ.
• Đối với những khách hàng bị nợ xấu nhóm 3,4,5, hệ thống CIC sẽ lưu giữ trong vòng 5 năm gần nhất tính tới thời điểm bạn tra thông tin.
• Đối với khoản nợ quá hạn nhóm 2 được lưu giữ trong vòng 12 tháng tính đến thời điểm bạn tra thông tin.

Lý do phát sinh nợ xấu thường gặp

Khi đi vay tiền nhanh, người ta thường mắc phải nợ xấu vì những lý do bên dưới đây:

• Thanh toán khoản vay tiền không đúng hạn các nợ đến hạn bao gồm cả lãi và gốc cho ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng;
• Nhiều khách hàng bận việc nên quên hoặc có một số khách lại cố tình thanh toán chậm các khoản phí phạt do chậm thanh toán thẻ tín dụng, chậm thanh toán khoản vay cho ngân hàng;
• Không thanh toán số tiền tối thiểu cho thẻ tín dụng mà ngân hàng đã quy định;
• Chi phí thanh toán vượt hạn mức thấu chi tài khoản nhưng không đủ tiền để trả nợ khi đến hạn;
• Mua trả góp tiền tại các siêu thị, điện máy nhưng lại không thanh toán đúng hạn các khoản nợ này làm phát sinh nợ quá hạn.

Cách để phòng tránh nợ xấu

Để không phải rơi vào tình trạng nợ xấu khó khăn cho lần vay sau, bạn có thể tham khảo những cách phòng tránh nợ xấu sau đây:

• Trước khi đưa ra quyết định vay vốn, người vay nên tự đánh giá lại năng lực trả nợ của bản thân ở mức độ nào. Đồng thời viết ra kế hoạch cụ thể cho một lộ trình thanh toán tiền vay để tránh gặp phải những biến cố bất ngờ có thể xảy ra sau này;
• Sử dụng tiền vốn vay tiền online nhanh được một cách hợp lý để giúp cho việc thanh toán nợ được nhanh chóng hơn;
• Luôn có ý thức về thời gian phải thanh toán nợ, trả nợ đúng hạn theo quy định;
• Trong trường hợp bất khả kháng xảy ra vì một lý do nào đó mà khách hàng không thể trả nợ cho ngân hàng theo đúng cam kết trên hợp đồng thì hãy sớm liên hệ ngay với nhân viên ngân hàng để trao đổi và tìm ra phương án trả nợ được tối ưu nhất. Làm như vậy, khi quá hạn vay tiền bạn bạn sẽ tránh khỏi nợ xấu.
• Nợ xấu vẫn có thể vay được bởi hiện nay vẫn có các app vay tiền hỗ trợ nợ xấu hỗ trợ cho người bị nợ xấu vay tiền.

Có cách nào xóa được nợ xấu hiện nay không?

Có 2 trường hợp nợ xấu phát sinh mà khách hàng cần lưu ý:

• Trường hợp nợ xấu do khách hàng chậm trả nợ gốc, lãi.
• Trường hợp nợ xấu do lỗi của Ngân hàng hoặc lỗi của Trung tâm thông tin tín dụng CIC.

Đầu tiên, khách hàng cần kiểm tra thông tin rõ tình trạng nợ xấu trên CIC để biết được khoản nợ và nhóm nợ. Tiếp đó, đối với việc nợ phát sinh do khách hàng thì bạn cần liên hệ với ngân hàng để tổng hợp số tiền gốc, lãi phải nộp rồi tiến hành thanh toán. Còn trong trường hợp do lỗi của Ngân hàng thì bạn cần làm công văn gửi Ngân hàng hoặc CIC để khiếu nại nợ xấu trên CIC.

Thời gian để nợ xấu có thể mất đi

Lịch sử nợ xấu trên hệ thống CIC là có thể xóa được nhưng không vì thế mà bạn lại để nợ quá hạn. CIC sẽ cập nhật hàng tháng thông tin tín dụng, theo đó:

• Người có nợ xấu từ nhóm 2 trở xuống (dưới 90 ngày) sẽ được xóa bỏ hoàn toàn lịch sử nợ xấu sau 12 tháng kể từ ngày thanh toán hết nợ xấu.
• Người có nợ xấu nhóm 3, 4, 5 (nợ từ 90 ngày trở lên) thì bạn không thể được vay vốn ngân hàng dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả có muốn vay thế chấp có tài sản đảm bảo. Sau 5 năm kể từ ngày hoàn tất khoản nợ thì tình trạng tính dụng của bạn mới trở lại bình thường.

Các dịch vụ xóa nợ xấu lừa đảo?

Với những ai đang bị nợ xấu và rất nôn nóng tìm cách xóa nợ xấu cho mình để được tiếp tục vay vốn ngân hàng. Họ tìm đến những đơn vị có dịch vụ xóa nợ xấu hoặc chia sẻ kiến thức “cách xóa nợ xấu” tràn lan trên internet và cuối cùng bị dắt mũi.

Bởi vì tất cả lịch sử tín dụng khi đăng ký bất kỳ khoản vay nào đều được ghi lại và quản lý trên hệ thống CIC. Do đó tất cả những dịch vụ xóa nợ xấu đấy không thể nào xóa được nợ xấu cho bạn, họ chỉ đang lợi dụng tâm lý của bạn để dở các chiều trò lừa đảo, trục lợi.

Vì thế nên chúng tôi khuyên các bạn tuyệt đối không nên tin vào sự chào mời, kêu gọi tham gia vào các dịch vụ che nợ, xóa nợ. Thực tế thì chính CIC cũng đã từng đưa ra nhiều cảnh báo, khuyến nghị người dân thận trọng với những dịch vụ xóa nợ tràn lan này.

Ngoài ra, vẫn có một số đơn vị tài chính hoặc tổ chức tín dụng cho vay với những người có nợ xấu nhóm 2 trở xuống bằng hình thức cho vay tiền online, bạn có thể tham khảo thêm phần chia sẻ của chúng tôi ở phía dưới:

Tham khảo 6 đơn vị cho vay hỗ trợ nợ xấu năm 2024

Kết luận

Trên đây là những thông tin hữu ích về nợ xấu là gì? Cách xóa nợ xấu như thế nào? Đồng thời cũng giúp bạn phòng tránh được nợ xấu để dễ dàng vay tiền hơn.

Hy vọng qua bài viết này sẽ mang lại cho bạn thêm nhiều kiến thức về lĩnh vực tài chính. Nếu còn thắc mắc gì thêm thì để lại bình luận bên dưới đây cho mình nhé.